ทางไกลหลายพันลี้ เริ่มต้นที่ก้าวแรก
ศ. ดร. อุทิส ศิริวรรณ
ASEAN Research Information Center Director
MBA & DBA Program, Deming Business School, W.H. Taft University
หนังสือพิมพ์เชียงใหม่ธุรกิจ
วันพุธที่ 10 ตุลาคม 2555
พายุแกมี ทำให้ผมหวนนึกถึงค่ำคืนที่นอนเดียวดายในญี่ปุ่น ตุลาคมปีนั้น บรรยากาศคล้ายกับปีนี้
หลายปีก่อน ผมแวะพักที่ญี่ปุ่น ระหว่างรอต่อเครื่องไปนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ห้องที่นอนสั่นสะเทือน โคลงเคลง แผ่นดินไหว
ญี่ปุ่น เป็นประเทศที่มีภัยธรรมชาติครบถ้วนทั้ง อุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย แผ่นดินไหว
แต่ที่นั่น ก็มีคนผู้หนึ่งเกิดขึ้น ดังคำโบราณว่า “สถานการณ์สร้างวีรบุรุษ”
และเป็นดั่งคำสอนจีนแต่โบราณว่า “ชีวิตคนผู้หนึ่งขอเพียงรอดพ้นจากมหันตภัยที่รุนแรงที่สุดในชีวิต แล้วโชคลาภยิ่งใหญ่จะเข้ามาเยือน”
เห็นเครื่องใช้ไฟฟ้า พานาโซนิค เนชันแนล ฯลฯ แล้วก็อดไม่ได้ที่จะนึกถึง “โคโนสุเกะ มัตสึชิตะ”
ชายคนนี้ เกิดเมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2437
เป็นผู้สร้าง “ผลิตภัณฑ์พานาโซนิค” จนมีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นแมว 9 ชีวิตตัวจริง ชัดเจน
ในปี 2442 พ่อของเขาได้ทำการซื้อขายข้าวในตลาดล่วงหน้า และขาดทุนจนสิ้นเนื้อประดาตัว ต้องขายบ้าน และที่ดินที่เป็นมรดกตกทอดมาหลายชั่วอายุคน จำต้องย้ายไปอยู่ในชุมชนแออัดเมืองวากายามา โดยอาศัยการเช่าไปวัน ๆ ทั้ง ๆ ที่ยังเรียนไม่จบ สภาพความเป็นอยู่แร้นแค้นลำบาก แต่ก็ต้องทน
ถัดไปในปี 2443 พี่ๆ เสียชีวิตพร้อมกันในปีเดียว 3 คนรวด อะไรจะโชคร้ายปานนั้น!!!
เมื่อเขาอายุได้ 9 ขวบต้องเลิกเรียนหนังสือเพราะความยากจนเป็นต้นเหตุ เมื่อไม่ได้เรียนหนังสือเขาจึงมุ่งหน้าสู่นครโอซาก้าเพื่อหางานทำท่ามกลาง ความหวาดกลัวของเด็กที่ต้องเริ่มใช้ชีวิตตามลำพัง
ชีวิตต่อแต่นี้มิสามารถคาดเดาอนาคตของตัวเองได้ เริ่มแรกเขาได้ทำงานเป็นเด็กรับใช้ในร้านขายถ่านและเป็นเด็กฝึกงานในตัว ด้วย ต่อมาได้เริ่มทำงานในส่วนที่ไม่ต้องใช้ฝีมือเช่น ขัดกระดาษทรายที่ใช้แรงเป็นหลักโดยแลกกับอาหารสามมื้อ ที่ซุกหัวนอนและค่าจ้างอันน้อยนิด
แต่หลังจากนั้นโรงงานก็ย้ายและไม่จ้างเขาต่อ ทำให้เขาต้องหาที่ทำงานใหม่ และเขาก็ได้ทำงานในร้านขายรถจักรยานซึ่งในขณะนั้นเป็นของใหม่และผู้มีฐานะพอ สมควรเท่านั้นที่สามารถซื้อได้
การทำงานในที่ใหม่นี้หนักกว่าเก่ามากโดยต้องทำทุกวันไม่มีวันหยุดนอกจาก เทศกาลปีใหม่เท่านั้น เขาได้ใช้ชีวิตและทำงานที่นี่มา 6 ปีเต็มแม้ว่างานจะหนักหนาสาหัสเพียงใดเขาก็ไม่หวั่นและที่ได้ติดตัวมาอีก นั้นก็คือความรู้มหาศาลจากประสบการณ์จริง
ทั้งเรื่องต้นทุนสินค้า การขาย และการเข้าถึงลูกค้า ซึ่งเป็นความรู้ที่ไม่มีในหนังสือแต่ต้องเจอกับตัวจริงเท่านั้น
การทำงานที่นี่ทำให้เขาเติบใหญ่ขึ้นทั้งการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ความกล้าที่จะพูดความจริง
ในการผลิตสินค้าเครื่องใช้ไฟฟ้านั้น โคโนสุเกะไม่มีช่างฝีมือเก่ง ๆ หรือแรงงานฝีมือ ดังนั้นเขาจึงนำเอาผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่แล้วในตลาดมาปรับปรุงและพัฒนาให้มี คุณภาพดีขึ้น 30 % และต้นทุนถูกกว่า 30 %
ความสำเร็จของกิจการพานาโซนิคไม่ได้อยู่ที่ประสบการณ์หรือทุนวิจัยมหาศาล แต่อยู่ที่
- ความเชื่อมั่นในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่ตัวเองออกแบบ
- การเอาลูกค้าเป็นเป้าหมายสูงสุด
- ความล้ำหน้าในการออกแบบ
- การเพิ่มคุณค่าโดยต้นทุนต่ำลง และ
- ระบบขายปลีกที่แข็งแกร่งโดยคำนึงถึงลูกค้าเป็นหลัก
ทั้ง 5 ประการคือ “ก้าวที่กล้า บนเส้นทางหนึ่งพันลี้”
เป็น 5 กลยุทธ์ที่คู่แข่งยากที่จะต่อกรแข่งขันกับพานาโซนิค
อยากมีชัยชนะที่ยั่งยืน อย่าลืมนำกลยุทธ์ 5 ประการนี้ไปใช้เป็นอันขาด