คอลัมน์ How to Win
คุณวุฒิ คุณภาพ คุณธรรม
ศาสตราจารย์ ดร. อุทิส ศิริวรรณ
19 มีนาคม 2557
———–
“การมองเห็น “โอกาส” จาก “ช่องว่างที่ไม่ยอมเปลี่ยน” ของเจ้าเดิมที่ผูกขาด กิจการเล็กๆ ก็ใหญ่โตขึ้นมาได้”
ดร. พรหมชยารัฐ, ม.ค. 2557 ส่วนหนึ่งจากคำบรรยาย “นวัตกรรมและการขยายตัวของธุรกิจ SMEs”
การมองโลกที่เหมือนกันและแตกต่างกัน เป็นเรื่องราวน่าสนใจ
ถ้าถามผมในมุมกว้างและแคบโดยเฉพาะเรื่องราวของการศึกษา วันนี้ผมขอนำเสนอแนวคิด “คุณวุฒิ-คุณภาพ-คุณธรรม”
คนโบราณสอนมาว่า “นกไม่มีขน คนไม่มีความรู้ บินขึ้นที่สูงไม่ได้”
เป็นคำสอนที่ตรงที่สุด จริงที่สุด ถูกต้องที่สุด เป็นคำทำนายอนาคตที่แม่นยำที่สุด!
เริ่มต้นจาก “คนสู้ชีวิต” รอบตัวก่อน ผมพบว่าเหล่าคนสู้ชีวิตทั้งหลายที่มีวันนี้ มาถึงวันนี้ได้เพราะ “คุณวุฒิ” ซึ่งเป็นเครื่องบ่งชี้ความสำเร็จในชีวิตด้านการศึกษา ส่วนใหญ่เป็นอย่างนี้แทบทั้งนั้น!
แนวคิดว่า “ประสบการณ์” สำคัญกว่า “ปริญญา” ก็ถูกส่วนหนึ่ง แต่สุดท้าย “ความรู้คืออำนาจ”
สิ่งบ่งชี้ “ความรู้” ยากจะปฏิเสธว่านั่นคือ “ปริญญา” ที่แสดงศักดิ์และสิทธิ์โดยชอบธรรมที่นานาชาติยอมรับ
คนทำงานข้างหลังองค์กรใหญ่ๆ อย่าง 7-11 ไมโครซอฟต์ กูเกิล เต็มไปด้วยคนระดับปริญญาอยู่เบื้องหลังทั้งนั้น !
“คุณภาพ” ก็เป็นอีกประเด็นที่ไม่ควรมองข้าม
คุณภาพที่ผมพบเห็น พูดให้ฟังง่ายคือ “คิดเป็น-ทำเป็น-แก้ปัญหาเก่ง-เข้ากับคนได้-นิสัยดี-สื่อสารได้”
ผมว่าเกณฑ์คุณภาพที่ชี้วัดความสำเร็จคน เริ่มต้นที่ “ความคิด”
นักสู้ชีวิตที่คนยกย่องว่ามีคุณภาพ เขาหรือเธอ คิดเก่ง คิดเป็น คิดเอง คิดแล้วเอาไปทำได้เป็นมรรคเป็นผล
มีปัญหาก็แก้ไขไปตามระดับความยากง่ายที่เกิดในแต่ละวัน
เรียนรู้ที่จะติดต่อประสานคัดสรรเรียกหาดึงเอาคนดีคนเก่งมาช่วยคิดช่วยทำจนงานสำเร็จ
ไม่หยุมหยิม ไม่คิดเล็กคิดน้อย ไม่ระแวง ไม่จับผิด อัธยาศัยไมตรีดี คิดบวก ชอบช่วยเหลือ สนับสนุน ให้โอกาส
ผมมองว่าคนมีคุณภาพในโลกยุคใหม่ ต้องใช้ภาษาอังกฤษรวมถึงภาษาชาติอื่นๆ ในระดับสื่อสารพูดคุยรู้เรื่อง
ยิ่งทุกวันนี้โลกแคบเข้า ยิ่งต้องรู้จักใช้เฟซบุ้ก โซเชียลมีเดียต่างๆ ไลน์ สไกป์ อีเมล์ แชต แอพทั้งหลายย่นระยะทาง
ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต ใช้เงินน้อย เข้าถึงคนมากมายมหาศาลรวดเร็วก็ต้องใช้ไอทีเป็น ให้ไอทีช่วยดึงคนเข้าหาตัว
คนเราต้องเรียนรู้ไอทีระดับที่เอามาเป็นเครื่องมือสร้างงาน และใช้ทำมาหากินได้ จึงจะเรียกว่ามีคุณภาพ
สุดท้าย คุณธรรม กระชับ รวบรัด ง่ายและสั้นที่สุดนิยาม “คนดี” คือคนที่
“ไม่ทำให้ใครเจ๊ง ไม่ทำให้ใครเจ็บ ไม่ทำให้ใครตาย” ด้วยความคิด คำพูด หรือการกระทำ
น่าแปลกว่าคนที่คิดแล้วคนรอบตัวเจ๊ง คนจะนับถือ ศรัทธา เชื่อฟังคำพูด มากกว่าคนที่พูดแล้วไม่ทำให้ใครเจ๊ง
สังเกตง่ายๆ ว่าคนที่ชอบยืมเงินคนอื่น จะมีวาทศิลป์โน้มน้าวหลอกล่อให้คนรอบตัวหลงเชื่อ สงสาร เห็นอกเห็นใจ อดไม่ได้ที่จะให้ยืม สุดท้ายไม่ได้คืน ครั้นพอทวงถามคนที่มายืมนั่นแหละจะเที่ยวด่ากราดเราซึ่งเป็นผู้ให้ยืมเงิน!
“รักกัน ชอบกัน อย่ายืมเงินกัน จะขัดใจกัน” ไม่อยากมีเรื่องกับใคร ก็อย่ายืมเงินใครและให้ใครยืมเงิน!
คนที่คมวาทะคำพูดเชือดเฉือนทำให้คนเจ็บอก เจ็บใจ เจ็บแค้น ก็เป็นอีกตัวอย่างที่มีให้เห็นมากมายในสังคมไทย
คนมีคุณธรรมคือผู้นำที่เกิดอะไรขึ้น แบกรับปัญหาแต่เพียงผู้เดียว ไม่ให้คนรอบตัวบาดเจ็บหรือล้มตาย แต่สมัยนี้แปลก คนที่เป็นแกนนำส่วนใหญ่ไม่เป็นอะไร แต่คนที่ไปด้วย โดนเต็มๆ ทั้งข้อหา คดีความ ซ้ำยังถูกลอบสังหารตายฟรี!
คุณธรรมปฏิบัติได้ง่ายสุดคือ “กตัญญู” เป็นคนต้องรู้สำนึกบุญคุณคน อย่าเนรคุณ ทรยศ หักหลังคนที่ทำดีด้วย
คุณธรรมข้อถัดไปคือ “ซื่อสัตย์” คนเราต้องเป็นคนตรงไปตรงมา ไม่คิดแสวงผลประโยชน์โดยคิดคดฉ้อฉลทุจริตยักยอก ใช้เล่ห์เพทุบาย เพราะสมัยนี้มองกันออกว่าใครตรงหรือไม่ ดูไม่ยาก
คุณธรรมที่น่าสนใจอีกข้อคือ “ขยัน” ย่อมไม่อดตาย ดังคำโบราณว่า “ไม่มีความยากจนในหมู่คนขยัน”
ทั้ง 3 ประเด็น คุณวุฒิ-คุณภาพ-คุณธรรมสัมพันธ์กัน คนมีคุณวุฒิที่เกิดจากสติปัญญาอดทนขยันศึกษาค้นคว้าเรียนรู้ด้วยตนเองอย่าง จริงจังก็จะพัฒนาตนให้มีคุณภาพเป็นคนที่สังคมยอมรับนับถือและศรัทธาในผลงาน
คนที่มีคุณธรรม ดูได้ พิสูจน์ได้จากผลงานและคนรอบตัวที่ได้ใช้หรือพูดถึงผลงานของเขาหรือเธอ เสียงสะท้อนก็จะออกมาทำนองว่า ท่านผู้นี้เป็นคนเสียสละ เป็นผู้ให้ ให้โอกาส ให้ความรู้ ให้กำลังใจ เสมอต้นเสมอปลาย นิสัยดี
ปีนี้มีการเลือกตั้งทางการเมืองหลายครั้ง ฝากเป็นแง่คิดว่า 1 เสียงของท่านมีความหมาย ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนขอให้ท่านคัดเลือกคนที่มีผลงานประจักษ์ชัดว่ามี คุณวุฒิ-คุณภาพ-คุณธรรม เพราะคนที่มีครบ 3 องค์ประกอบ จะนำไปสู่การพัฒนาองค์กร และพัฒนาสังคมให้เติบโตอย่างยั่งยืน ด้วยหลักคิด-หลักทำ-หลักธรรมะที่นำไปสู่คุณภาพและคุณธรรมครับ