136. พระสหายพระเจ้าตาก

คอลัมน์  How to Win

พระสหายพระเจ้าตาก

ศาสตราจารย์  ดร. อุทิส  ศิริวรรณ

6 มีนาคม 2557

———–

“การอ่านชีวประวัติของบุคคลจึงอยู่ที่รู้จักดูทั้งสองแง่ เพื่อจะได้ตีราคา หรือคาดค่าให้แก่ผู้นั้นได้ว่ามีดีแก่ส่วนรวมแค่ไหน ”

เสฐียรโกเศศ

               ช่วงนี้ เหตุบ้านการเมืองร้อนระอุ  ผมเลยต้องหันมาสนใจเรื่องราวในอดีตเป็นพิเศษ

เรื่องราวของ “สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี” หรือ “พระเจ้าตากสินมหาราช” เป็นชีวประวัติที่ตื่นเต้นเร้าใจน่าสนใจศึกษา

ชีวิตบุคคลสำคัญในอดีตสอนให้เราดูได้หลายสถาน ดูเพื่อค้นหาความดีของท่านว่าได้มีความพยายามมานะบากบั่นเป็นผลสำเร็จมา แล้วอย่างไร เพื่อจะได้นำมาปรับใช้เป็นแบบอย่าง

ถ้าตรงไหนเห็นว่าเป็นคุณประโยชน์ ก็จะได้นำมาปฏิบัติเพราะต้นแบบที่ดีจะนำมาซึ่งความสุขความเจริญรุ่งเรือง

สิ่งใดที่ผิดพลาด ก็จะได้ถือเป็นครู เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาดนั้นๆ ได้

ปลายเดือนที่ผ่านมา ผมเดินทางไปไกลถึงวัดกองดิน จุดสุดท้ายของแกลงระยองก่อนจะเข้าเขตจันทบุรี

ได้มีโอกาสนั่งสนทนากับท่านเจ้าอาวาส ได้แง่คิดหลายเรื่องโดยเฉพาะเรื่องราวสังฆราชชื่น

เรื่องแรก อย่ายึดติดข้อมูล ผมไม่เคยรู้มาก่อนว่าพระเจ้าตากท่านมีเพื่อนเป็นพระชื่อ “ท่านมหาชื่น” ซึ่งเป็นชาวเมืองแกลง ตามประวัติครั้งตีฝ่ากรุงออกมา ทหารกล้าผู้ร่วมเป็นร่วมตายร่วมกู้ชาติเหลือกันไม่ถึง 500 คน

ก็ได้ท่านมหาชื่นชาวเมืองแกลงนี่แหละระดมคนระดมทุนช่วย จนสามารถกู้ชาติได้สำเร็จ

ต่อมาท่านมหาชื่นได้มาเป็นเจ้าอาวาสวัดหงส์รัตนาราม ยามรุ่งเรืองได้เป็นถึงสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 3 แห่งรัชสมัยกรุงธนบุรี ยามดวงตกต้องมรสุมการเมืองก็ถูกลดยศลงมาเป็นพระธรรมธีรราชมหามุนีและก็ถูกลด ยศลงมาอีกครั้งเป็นพระธรรมไตรโลก

เรื่องที่ 2 ดีก็ดีให้จริง จากเรื่องราวของสมเด็จพระสังฆราชชื่น  จะเห็นว่าท่านเป็นพระสงฆ์ที่รอบรู้และแตกฉานในพระไตรปิฎกระดับดีเยี่ยม จึงมีรายชื่อเป็นผู้ชำระพระอภิธรรมปิฎกในส่วนปรมัตถ์ในรัชสมัยของรัชกาลที่ 1 และยังได้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดหงส์รัตนารามจนถึงแก่มรณภาพ

เข้าทำนอง ดีก็ดีให้จริง รู้ก็รู้ให้จริง เก่งก็เก่งให้จริง ไม่มีวันอับจน ไม่มีวันตกอับ

เรื่องที่ 3 อย่ายึดติดสมมติ เรื่องราวของสมเด็จพระสังฆราช (ชื่น) สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นคนจริงของท่าน ยามเจ้าตากรุ่งเรือง ชะตาวาสนาท่านก็ทะยานถึงขีดสุด ยามเจ้าตากตกต่ำ ท่านก็ต้องมรสุมทางการเมืองตกต่ำตามไปด้วย แต่ท่านไม่ยึดติดในสมณศักดิ์และยศถาบรรดาศักดิ์ ปลงได้ ปล่อยวางเป็น ทำใจได้ นี่คือ “ยอดคน” ได้ดีแล้วไม่ลืมตัว

เรื่องที่ 4 คนดีที่ถูกลืม ทุกวันนี้ นักประวัติศาสตร์ที่ค้นคว้าเรื่องราวพระองค์ท่าน จะพบประวัติของท่าน “น้อยมาก” มีกล่าวถึงสั้นๆ เพียงแค่ 2-3 บรรทัด เป็นแง่คิดว่าคนดีที่ทำคุณงามความดีแก่ผืนแผ่นดินทั้งหลายถ้าอยู่ฝ่าย “ผู้แพ้”  มักจะจบชีวิตลงด้วยการถูกลืม ไม่มีคนเอ่ยถึงและเขียนถึง

เรื่องที่ 5  อย่าเชื่อในสิ่งที่อ่าน  เรื่องราวในอดีตของบุคคลสำคัญหลายท่านในประวัติศาสตร์ เป็นแง่คิดว่าอย่าเชื่อเพียงแค่ “ตัวอักษร” หรือ “เขาเล่าว่า”  หลายๆ เรื่องพอลงพื้นที่ไปดูไปรู้ไปเห็นไปสัมผัสความจริง จะเป็นคนละเรื่องคนละประเด็นกับที่พบและเห็นจากที่อ่านในตำนานหรือบันทึก ประวัติศาสตร์

แง่คิด 5 ประเด็น อย่ายึดติดข้อมูล-ดีก็ดีให้จริง-อย่ายึดติดสมมติ-คนดีที่ถูกลืม-อย่าเชื่อใน สิ่งที่อ่าน ล้วนเป็นประเด็นที่คนที่ต้องการชัยชนะ ต้องนำมาใช้วางแผนกลยุทธ์สู่ชัยชนะที่ลงมือทำแล้วได้ผลครับ

 

Comments

comments